W ubiegłym roku obchodziliśmy 100. rocznicę odzyskania przez Polskę niepodległości. Chociaż główne uroczystości już poza nami, temat nadal pozostaje aktualny. W nawiązaniu do rocznicowych uroczystości pragnę przypomnieć Czytelnikom „Naszego Świata” kilka faktów związanych z pobytem w Rzymie w styczniu 1925 roku jednego z Ojców niepodległej Polski – Ignacego Jana Paderewskiego – pianisty i kompozytora światowej sławy, działacza niepodległościowego i męża stanu, którego Włosi znali i przyjmowali z ogromnym entuzjazmem. Prasa, zarówno polska, jak i włoska, informowała na bieżąco o jego występach.
W styczniu 1925 roku Paderewski dał w Rzymie dwa publiczne koncerty (14 i 17 stycznia). Na pierwszym z nich obecna była Królowa Matka z księżniczką Mafaldą. Oprócz tego wystąpił dla papieża Piusa IX podczas prywatnej audiencji. Wraz z Ojcem Świętym koncertu wysłuchali wtedy m.in. kardynałowie Gasparri i Merry del Val oraz kilku prałatów dworu papieskiego (widoczni na okładce La Domenica del Corriere.) Paderewski zagrał również w apartamencie królowej Margherity oraz w salonach zaprzyjaźnionego markiza Enrico San Martino Valperga.
księżniczka Mafalda (siostra ostatniego króla Włoch) oraz E. di San Martino Valperga. Źródło: Wikipedia
Podczas swojego pobytu w Rzymie Paderewski nie zapomniał o kolonii polskiej. Wspomina o tym O. M. Machejek OCD w książce pt. „400 lat Kościoła i Hospicjum św. Stanisława w Rzymie”. Autor pisze: „Ignacy Paderewski (…) był podejmowany z małżonką w stolicy Włoch z niezwykłą czcią i entuzjazmem. W niedzielę 18 I 1925 roku spełniając obowiązek katolicki, przybył wraz z małżonką do Kościoła św. Stanisława na Mszę św. Kolonia polska w Rzymie, dowiedziawszy się o tym, napełniła po brzegi świątynię. Od ołtarza, jednemu z najsławniejszych synów odrodzonej Ojczyzny, złożył hołd i wyrazy wdzięczności Sługa Boży abp Jan Cieplak.”
Po zakończonej uroczystości zrobiono pamiątkowe zdjęcie. Oprócz wymienionych przez o. Machejka osób warto zwrócić na nim uwagę na pierwszego rektora kościoła św. Stanisława B.M. w niepodległej Polsce – ks. prał. Józefa Florczaka (drugi od lewej) – księdza-męczennika – więźnia obozów w Auschwitz i Dachau – spalonego w krematoryjnym piecu w kwietniu 1943 r.
W 1925 roku Ignacy Jan Paderewski zawitał do Rzymu powtórnie, podczas tournée po Włoszech w kwietniu i maju, kiedy to koncertował również w Wenecji, Florencji i Neapolu. Jego występy przyciągały tłumy, kończyły się zawsze owacjami na stojąco. Dochody z koncertów artysta przekazywał na cele charytatywne.
W zbiorach Narodowego Archiwum Cyfrowego znajduje się kilka zdjęć z tych pobytów, między innymi z uroczystości złożenia wieńca przy Grobie Nieznanego Żołnierza.
Po raz ostatni Paderewski koncertował we Włoszech w 1932 roku – zawsze przyjmowany był z sympatią i ogromnym entuzjazmem.
Agata Rola-Bruni
Informacje o pobycie I.J. Paderewskiego w Rzymie opublikowane w „Hallerczyku”:
„P. Paderewski w Rzymie – Ambasador Polski przy Watykanie, Skrzyński, wydał na cześć bawiącego tu Paderewskiego śniadanie, w którym wzięli udział kardynał Gaspari oraz kilku prałatów kurji papieskiej. Cała prasa poświęca gorące artykuły koncertowi Paderewskiego. W sobotę odbędzie się drugi koncert. Na niedzielę Paderewski został zaproszony na śniadanie do królowej matki.” (Źródło: „Hallerczyk”Rok III, nr 4, s. 13, 20 lutego 1925 r.)
„Koncert P. Paderewskiego w Rzymie – 14 stycznia p. Paderewski wystąpił z koncertem w sali jednego z teatrów rzymskich. Bilety rozchwytano w ciągu godziny. Koncert zaszczycili swoją obecnością królowa matka, księżniczka Mafalda oraz liczni dygnitarze. Prasa włoska z tej okazji poświęca artykuły omawiające zasługi narodowe Paderewskiego. Publiczność zgotowała p. Paderewskiemu owacyjne przyjęcie.” (Źródło: „Hallerczyk”Rok III, nr 4, s. 13, 20 lutego 1925 r.)
