„Cicha noc” obchodzi w tym roku 200. urodziny. Najpopularniejsza kolęda na świecie została po raz pierwszy wykonana podczas pasterki w 1818 roku w Austrii.
Autorem słów Stille Nacht był Joseph Mohr – ówczesny wikary w Mariapfarr w regionie Lungau, melodię ułożył Franz Xaver Gruber – nauczyciel i miejscowy organista. Chociaż tekst pieśni powstał w 1816 roku, melodia do niej została skomponowana dopiero dwa lata później.
Pieśń została wykonana po raz pierwszy podczas pasterki w 1818 roku. Mohr śpiewał partię tenorową i grał na gitarze, Gruber wykonywał partię basową.
Do pierwszego wykonania doszło w nieoczekiwanych okolicznościach – wspominał w rozmowie z KAI Manfred Fischer, kierujący muzeum etnograficznym w Oberndorf, gdzie znajduje się bogata dokumentacja związana z kolędą i jej autorami oraz kaplica wspominająca to wydarzenie.
W ostatniej chwili przed rozpoczęciem pasterki odmówiły posłuszeństwa wysłużone organy kościoła św. Mikołaja. Pozostawała więc jedynie możliwość “zastępczego” śpiewu z towarzyszeniem gitary. Wtedy to obaj autorzy (bas i baryton) zaśpiewali po raz pierwszy swoją kolędę. Wkrótce obaj opuścili Oberndorf i długo tego utworu nie wykonywano.
Gruber określił kolędę jako „prostą kompozycję” i nie przypisywał jej szczególnego znaczenia. Jednak kolęda spodobała się mieszkańcom Oberndorf bei Salzburg i wkrótce była znana również w okolicy.
Dopiero w 1822 r. “Cichą noc” usłyszał cesarz Franciszek I i goszczony przez niego na zamku Fügen car Aleksander I, natomiast 15 grudnia 1832 r. wykonano tę kolędę podczas koncertu w Lipsku. W wieczór wigilijny 1839 r. “Cichą noc” zaśpiewano po raz pierwszy w Nowym Jorku.
Pieśnią zainteresowała się królewska kapela dworska w Berlinie, która w roku 1854 wysłała do Salzburga pytanie o twórcę kolędy. 30 grudnia 1854 r. Franz Gruber opisał okoliczności powstania utworu. W ojczystym Salzburgu kolęda została zaliczona do oficjalnych pieśni kościelnych dopiero w roku 1866.
Kolędę przetłumaczono na ponad 300 różnych języków i dialektów. Zarejestrowano już ponad tysiąc jej wersji (w języku angielskim i włoskim jest ich co najmniej 8, we francuskim – 11). Najczęściej śpiewane są trzy spośród sześciu zwrotek kolędy (zwrotkę 1, 2 i 6). Słowa jednej z wersji w języku polskim ułożył ok. 1930 roku Piotr Maszyński.
źródło: Wikipedia, www.niedziela.pl
