in

Nazwy włoskich makaronów. Oto od czego pochodzą

Włosi mają ponad 1600 różnych odmian makaronów. Wiele z nich ma zabawne nazwy. Wyjaśniamy od czego pochodzą.

Włosi są największymi na świecie konsumentami makaronów. Statystyczny mieszkaniec Italii spożywa go 23,5 kilogramów rocznie, to jest 3 razy więcej od statystycznego Amerykanina i 5 razy więcej od statystycznego Niemca i Hiszpana.

Włosi mogą się też poszczycić największą liczbą rodzajów makaronów. Mają ich ponad 1600 różnych odmian!

Pewnie zastanawialiście się nieraz skąd wzięły się ich nazwy, często bardzo zabawne.

Wyjaśniamy pochodzenie niektórych z nich:

Vermicelli, czyli bliscy bracia spaghetti. Nazwa pochodzi od włoskiego słowa verme (glista). Prawdopodobnie zostały ochrzczone tym imieniem, gdyż dawniej był to makaron typowo domowy o nieregularnej długości, przypominający glisty.

Ziti – niegdyś nazywany zite. Nazwa pochodzi od słowa zitella (stara panna), a wzięła się stąd, że był to makaron przygotowywany na wesele przez pannę żegnającą się ze stanem staropanieństwa.

Schiaffoni – nazwa pochodzi od słowa schiaffo (policzek-uderzenie) i ma związek z charakterystycznym dźwiękiem, który wydają, kiedy nakłada się je wraz z sosem na talerz.

Rigatoni i millerighe, czyli makarony w prążki/kreski. Są kuzynami schiaffoni, a nazywają się tak ze względu na podłużne rowki, których celem jest „złapanie” jak największej ilości sosu.

Ruote, anelli, crocette, czyli koła, obrączki i krzyżyki – zawdzięczają swoje nazwy przedmiotom, które przypominają swoim kształtem.

Lingue, capellini, orechiette, gomiti, tortellini, occhi – swoją formą kojarzyły się z częściami ciała ludzkiego, tj. językiem, włosami, uszami, łokciami, pępkiem i oczami, toteż ochrzczono je tymi samymi nazwami.

Lumache (ślimaki) farfalle i farfalline (motyle i motylki), conchiglie (muszelki), occhi di lupo, (oczy wilka), occhi di elefante (oczy słonia), semi di melone (nasiona melona) – swoje sympatyczne imiona zawdzięczają skojarzeniom ze światem przyrody.

Trenette, maniche, stivaletti, pennacchi, guanti i fibbie – zabawne makarony „odzieżowe”, wszakże to po prostu koronki, rękawy, kozaczki, ozdobne pióra, rękawiczki i sprzączki.

Paternostri i avemaria, czyli makaron „ojczenasz” i „zdrowaśmario”. Nazywają się tak, bowiem wymyślono je w czasach, kiedy czas gotowania odmierzano długością modlitw.

Penne i pennette – to po prostu długopisy i długoposiki, które przypominają swoim kształtem.

Maltagliati, tagliolini i tagliatelle – nieprzypadkowo ich nazwy pochodzą od słowa kroić (tagliare) , wszakże to domowe makarony, wykrajane z rozwałkowanego ciasta.

Strozzapreti – duży makaron, bardzo sycący, ale niewygodny w jedzeniu. Nazwa pochodzi od dwóch słów: strozzare – dusić i prete – ksiądz. Jest wiele legend, które próbują wyjaśnić jakie było jej pierwotne znaczenie. Według jednej z nich strozzapreti wymyśliły gospodynie o antyklerykalnych przekonaniach specjalnie dla księży, życząc im, aby się nim udławili…

Według innej, chodziło o skojarzenie z faktem, że był to na tyle sycący makaron, iż mógł zabić (strozzare) nawet największy głód, a więc nawet głód księży, którzy dawniej słynęli z obżarstwa.

Jak widać Włosi nie tylko mają fantazję do wymyślania rodzajów makaronów, ale też ich imion 🙂

Danuta Wojtaszczyk

 

Wywiad z Katarzyną Kuliną, właścicielką jedynej księgarni polskiej we Włoszech

Rzym: Salbea – polska grota solna