Kto z Was miał już do czynienia z włoskimi urzędnikami administracji publicznej, ten zapewne wie, że wielu z nich ma niebywały wręcz talent do utrudnia życia ludziom, a zwłaszcza cudzoziemcom.
Potrzeba niekiedy wielu tygodni, aby załatwić tak prostą sprawę jak meldunek (residenza), uzyskanie karty stałego pobytu (attestazione di permesso permanete per cittadini UE) czy wpisanie się do SSN (Serivizio Sanitario Nazionale). Niejednokrotnie urzędnik odmawia przyjęcia wniosku, twierdząc, że załączona przez nas dokumentacja jest niekompletna. Szkopuł, w tym często pan czy pani w okienku wymaga dostarczenia dodatkowych zaświadczeń, o których nie ma mowy w żadnych przepisach!
Co możemy zrobić w tej sytuacji?
Potulnie wrócić do domu i zabrać się za produkowanie zaświadczeń, które urzędnik sobie wymyślił, aczkolwiek nie mamy żadnej gwarancji, iż za drugim razem przyjmie nasz wniosek.
LUB
Wykłócić się od razu o swoje prawa, korzystając z wszystkich dostępnych narzędzi walki z biurokracją.
Prezentujemy 4 kroki skutecznej walki włoską biurokracją:
KROK PIERWSZY:
Przezorny zawsze ubezpieczony, czyli jak przygotować się do wizyty w urzędzie.
Wydrukuj treść ustawy, rozporządzeń i ewentualnych okólników dotyczących sprawy, którą chcesz załatwić.
Ponadto przepisy dotyczące legalizacji pobytu we Włoszech znajdziesz na stronie internetowej ministerstwa spraw zagranicznych (ministero dell’interno) a dot. służby zdrowia na stronie internetowej regionu (regione), w którym mieszkasz.
Wypełnij formularz i przygotuj wszystkie dokumenty określone w przepisach. Pamiętaj o przygotowaniu również ich kserokopii oraz o zakupieniu ewentualnych znaczków skarbowych. Udając się do urzędu zabierz też ze sobą wydruk przepisów. Zakreśl kolorowym markerem lub długopisem paragrafy, które dotyczą Twojej sprawy.
KROK DRUGI:
Złóż wniosek. Jeśli urzędnik odmawia jego przyjęcia, gdyż na przykład nie chce uznać samozaświadczenia /autocertificazione poproś natychmiast o rozmowę z kierownikiem urzędu.
KROK TRZECI:
Przedłuż szefowi placówki wydruki przepisów prawa. Pokaż mu, że przygotowałeś wszystkie dokumenty, o których w nich mowa. Zwykle taka rozmowa z kierownikiem wystarczy, aby pomyślnie zakończyć swoją wizytę w urzędzie. Jeśli jednak również kierujący urzędem odmawia przyjęcia Twojego wniosku zażądaj sporządzenia odmowy na piśmie.
Co robić, kiedy urząd odmawia wydania pisemnej odmowy przyjęcia naszego wniosku?
Funkcjonariusz publiczny powinien znać akty prawne określające jego uprawnienia i obowiązki. Jeżeli ich nie dopełni, to dopuszcza się przestępstwa nadużycia władzy (omissione di atti d’ufficio).
Zatem jeśli urzędnik próbuje Cię zbyć, przypomnij mu, że uzyskanie odmowy na piśmie jest Twoim prawem i że zadzwonisz po karabinierów, jeżeli nie wyda ci pisma, o które prosisz.
KROK CZWARTY:
Omissione di atti d’ufficio jest poważnym wykroczeniem, ściganym przepisami prawa karnego, więc urzędnik dwa razy się zastanowi, zanim zmusi się do ostateczności, czyli do tego, żebyś wezwał do urzędu karabinierów lub policję. Jeśli biurokrata mimo próśb i gróźb nie chce wydać ci uzasadnienia na piśmie odmowy przyjęcia wniosku, możesz zadzwonić po mundurowych i złożyć doniesienie o przestępstwie.
***
I na koniec mój (nowy) sposób walki z włoską biurokracją.
Całkiem niedawno postanowiłam skorzystać z nowej metody walki z biurokracją, która stała się możliwa dzięki upowszechnieniu się tzw. usług telematycznych, oferowanych przez organy administracji publicznej. Żeby zaoszczędzić czas i nerwy tam, gdzie to możliwe, składam wniosek w urzędzie przez Internet.
Pismo, wraz ze skanowanymi dokumentami wymagane przez prawo adresuję na nazwisko kierownika danej placówki lub jej oddziału. W liście powołuje się na wszystkie ustawy, rozporządzenia i okólniki dotyczące danej sprawy i podkreślam, że przesłany przeze mnie wniosek zawiera komplet dokumentów wymaganych przez prawo.
Stosunkowo niedawno złożyłam w ten sposób wniosek o zmianę miejsca zameldowania. Dzień po wysłaniu dokumentacji przez Internet zadzwoniła do mnie urzędnika z informacją, że przesłana przeze mnie dokumentacja jest niekompletna i prosząc, abym stawiła się do urzędu po wykaz brakujących zaświadczeń. Oznajmiłam, że jeżeli z jakiś względów nie mogą przyjąć mojego wniosku, to proszę o pisemne uzasadnienie odmowy. Ku mojemu zaskoczeniu, tego samego dnia zamiast listu z odmową otrzymałam powiadomienie, że wniosek został przyjęty i mogę zgłosić się do ufficio anagrafe, aby dopełnić ostatnich formalności.
Najwyraźniej urząd uznał, że jednak nie ma żadnych przesłanych prawnych, na których można by odmówić wpisu do rejestru mieszkańców mi i członkom mojej rodziny :).
W innych sytuacjach problem z urzędnikiem w okienku, który nie chciał przyjąć mojego wniosku, udało mi się rozwiązać poprzez „rozmowę” z kierownikiem (bardziej niż rozmowa, była to karczemna awantura).
Danuta Wojtaszczyk
