Od słów: “Na ulicy Miodowej co dzień około południa …” – rozpoczyna się nowela “KATARYNKA”. Ten właśnie utwór, w ramach ósmego Narodowego Czytania 2019, Polsko-Włoskie Koło Kulturalne w Lombardii wybrało na tegoroczne wydarzenie, które odbyło się 6 października w Mediolanie. To już po raz czwarty Koło Kulturalne organizuje czytanie popularnych lektur.
Chociaż te dzieła literackie są tematycznie zróżnicowane, łączy ich wspólny mianownik. Jest nim los jednostki i jego rola w społeczeństwie. Lektura tych nowel ma pobudzić czytelnika do refleksji i pobudzić do konkretnych czynów, by okazać gesty solidarności względem człowieka znajdującego się w potrzebie, tak jak czynią to pierwszoplanowi bohaterowie tych nowel.
W Mediolanie w kościele Santa Maria alla Porta już od lat gromadzi się polska diaspora. Tu tętni nie tylko życie religijne, ale i kulturalne. Tu przekazuje się tradycje najmłodszemu pokoleniu, które urodziło się we Włoszech w rodzinach polskich lub mieszanych. Pani Konsul Adrianna Siennicka też wzięła udział w tej inicjatywie. To ona zainaugurowała Narodowe Czytanie w Mediolanie Anno Domini 2019.
W grupie lektorów znaleźli się Polacy, którzy są bibliofilami, działaczami polonijnymi,młodzież i dzieci z rodzin polskich i polsko-włoskich,a także studenci przebywający w stolicy Lombardii w ramach projektu Erazmus. Dla obecnych na wydarzeniu Włochów, Milena Trezzani przygotowała włoską wersję “ Katarynki”, którą przetłumaczyła z języka polskiego.
Słuchając tekstu noweli, oczami wyobraźni można się było przenieść na warszawską Starówkę, gdzie jeszcze kataryniarz grający na katarynce stanowił atrakcję w czasach PRL-u. Nikogo nie trzeba przekonywać,że dwujęzyczność to bardzo ważna sprawa w przekazywaniu polskości najmłodszym mieszkającym poza granicami Polski. Dlatego udział dzieci i młodzieży w tej inicjatywie należy uznać za nieodzowny. Trzeba przyznać, że staroświeckie słownictwo użyte przez Prusa nie zniechęciło najmłodszych, a pokonując wszelkie językowe trudności, otrzymali oni gromkie brawa.
Publiczność była żywo zainteresowana tematem noweli,która poruszając temat różnic społecznych ukazała, że wszelkie zmiany są możliwe gdy wykazuje się gesty empatii w stosunku do drugiego człowieka. Pan Tomasz – bohater “Katarynki” jest tego klasycznym przykładem. Przesłanie Bolesława Prusa skierowane do czytelnika powinno antycypować ludzkie działanie względem drugiej osoby,by nie mieć wyrzutów sumienia tak jak pan Tomasz:
“- Biedne dziecko!…Powinienem był zająć się nim od dawna “.
Ten ostatni fragment utworu przeczytała przedstawicielka Stowarzyszenia “VIA dell’AMBRA”, która przybyła na Narodowe Czytanie aż z Emilii Romanii. W ten sposób Stowarzyszenie skończywszy ósmy rok, wkroczyło w dziewiąty rok działalności.
Polacy na emigracji powinni się na wzajem wspierać i dbać o dobre Imię Polski
Gdy już ucichły ostatnie brawa, głos zabrał gospodarz gościnnej ambony, ks.Grzegorz i w imieniu Koła Kulturalnego zaprosił na poczęstunek do zakrystii. Suto zastawiony stół kusił smakołykami przyniesionymi przez włoską Polonię. I nie tylko z Lombardii, ale także z Emilii Romanii, za sprawą lektorki ze Stowarzyszenia “ VIA dell’AMBRA”, która w ten sposób zaakcentowała, że reprezentuje Stowarzyszenie otwarte na współpracę z innymi oraz żywo włączające się w życie polonijne we Włoszech.
”VIA dell’AMBRA” działające zaledwie od ośmiu lat, miała zaszczyt gościć konsul generalną RP Adriannę Siennicką a nawet konsul honorową Republiki Włoch z Wrocławia – Monikę Kwiatosz. Obie panie konsul udzieliły Patronatu Stowarzyszeniu “VIA dell’AMBRA” i razem uczestniczyły w konferencji poświęconej rtm Pileckiemu. Podczas pobytu pani konsul Siennickiej w Savignano s/P zgodnie z polską gościnnością zadbano o to, aby goście z Lombardii (była też obecna Prezes Koła Kulturalnego wraz z Małżonkiem) mogli dokonać degustacji kuchni emiliańskiej. Wszystkim smakował tort ryżowy. Dlatego też przedstawicielka “VIA dell’AMBRA”, która zgłosiła swój akces w Narodowym Czytaniu, by zaakcentować stare porzekadło: “przez żołądek do serca”, postanowiła podbić serca Rodaków, oferując cukiernicze delicje. Upiekła na tę okazję makowiec, a inne słodkości kupiła w cukierni.
Pani Konsul, pomna na odwiedziny w Savignano, delektowała się tortem ryżowym oraz waflami z konfiturą różaną. Po makowcu nie zostało ani jedno ziarenko. Czas upływał na miłej i serdecznej atmosferze sprzyjając wzajemnej integracji. Jedynie Siostra Joanna ze Zgromadzenia Misjonarek Chrystusa Króla musiała cierpliwie poczekać, by cokolwiek spróbować. Miała ona ręce pełne roboty.
Specjalną pieczęcią NOWELE POLSKIE 7.09.2019 stemplowała okolicznościowe egzemplarze “Katarynki”, rozdając przy tym fotografie Pary Prezydenckiej reklamującą ósme Narodowe Czytanie, które rozchodziły się jak “świeże bułeczki”. Cóż lepiej jak czytelnicza akcja i suto zastawiony stół potrafi zintegrować Polaków?
W tym miejscu pragnę wyrazić słowa wdzięczności i podziękować zarówno organizatorom jak i lektorom oraz publiczności. To była piękna inicjatywa i dobrze zorganizowana, łącząca polską diasporę bez względu na wiek, szerokość geograficzną, podkreślająca związki przyjaźni polsko-włoskiej.
Co tyczy się noweli, to warto wspomnieć jeszcze jedną ważną postać, która odegrała kluczową rolę w tej historii. To Giovanni Barberi z Modeny. To on skonstruował pierwszą katarynkę. Bez jego wynalazku nie było by w Warszawie, ani w żadnym innym mieście, ani jednej katarynki, ani jednego kataryniarza i… Bolesław Prus nie napisałby utworu o niewidomej dziewczynce i o instrumencie, który przywędrował “z Ziemi Włoskiej do Polski “.
Anna Pankowska
Stowarzyszenie “VIA dell’AMBRA”
