22 sierpnia br. przypada 54. rocznica śmierci Heleny Makowskiej – polskiej gwiazdy filmowej zmarłej w 1964 roku, pochowanej w Rzymie na cmentarzu Campo Verano. Pisaliśmy już o niej na łamach „Naszego Świata”; w roku 2014 zamieściliśmy obszerny artykuł autorstwa Aliny Bali oraz relację z dwudniowych obchodów 50-lecia śmierci aktorki zorganizowanych w Rzymie przez Stowarzyszenie Le Rondini; rok później, z okazji 51. rocznicy śmierci przypomnieliśmy archiwalny wywiad z Heleną Makowską przeprowadzony w Londynie w 1943 roku przez korespondenta „Dziennika Polskiego”. W tym roku, z okazji 54. rocznicy śmierci pragniemy przypomnieć mało znany fakt z pobytu aktorki w Wielkiej Brytanii, związany z obchodami 25-lecia odzyskania niepodległości przez Polskę zorganizowanymi przez artystów polskich w Londynie w roku 1943.
O obchodach 25. rocznicy odzyskania przez Polskę niepodległości obszernie informował “Dziennik Polski”. Z pierwszych stron gazety dowiadujemy się jak przebiegały oficjalne obchody z udziałem Prezydenta i Rządu Rzeczypospolitej Polskiej na uchodźstwie. Tutaj znajdujemy również okolicznościowe telegramy i życzenia przesłane polskim władzom przez przedstawicieli innych państw.
Informacje o imprezach organizowanych w środowiskach polskich emigrantów zamieszczano mniejszym drukiem na kolejnych stronach pisma. Wśród nich znalazłam niewielkich rozmiarów zaproszenie na koncert z udziałem Heleny Makowskiej. Przytaczam jego treść w całości:
„ŻYCIE POLSKIE W ANGLII. KONCERT W OGNISKU POLSKIM.
Staraniem Zarządu Ogniska Polskiego oraz sekcji Muzyków Polskich ZASP-u, Gniazdo Londyn, odbędzie się w sobotę dnia 13-go listopada br. o godz. 3-ciej popł. w Sali Ogniska Polskiego, 45, Belgrave Square, S.W.1, dziewiętnasty z serii koncertów organizowanych przez Z.A.S.P. Gniazdo Londyn.
Jako wykonawcy wystąpią: POLSKI KWARTET SMYCZKOWY. Suzan ROZSA, skrzypce – Zygmunt DYMANT, skrzypce – Zygmunt JARECKI, viola – Paweł BLUMENFELD, wiolonczela oraz Helena MAKOWSKA, sopran.
Przy fortepianie Jadwiga SZYMONOWICZ.
W programie: Wieniawski, Purcell, Faure, Puccini, Schubert, Karłowicz, Moniuszko i inni kompozytorowie.
Wstęp wolny – Goście mile widziani.”
Ta niewielkich rozmiarów informacja, na pozór nie mająca większego znaczenia, przypomina zapomniany fakt nie tylko z życia polskiej aktorki, ale również polskiego środowiska artystycznego w Londynie.
W roku 100. rocznicy odzyskania przez Polskę niepodległości warto pamiętać o ludziach, którzy wcześniejsze rocznice tego wydarzenia obchodzili w warunkach, w których radosne świętowanie na pewno nie przychodziło z łatwością.
Agata Rola-Bruni
Zobacz także:
W więzieniu na Pawiaku. Wywiad z Heleną Makowską z 1943 roku
Rzym: Relacja z obchodów 50. rocznicy śmierci Heleny z Woyniewiczów Makowskiej
