Widok na Rzym H.Cieszkowski (Wikipedia)
Autor artykułu: Agata Rola-Bruni
Dobiega końca listopad – miesiąc, w którym częściej niż zazwyczaj myślimy o naszych bliskich zmarłych, nawiedzamy cmentarze i groby tych, którzy wyprzedzili nas w drodze do wieczności. W tym roku, ze względu na panującą pandemię COVID-19 oraz związane z nią ograniczenia i zalecenia, czynimy to przez cały miesiąc.
Wyjątkowo piękna, nadal „złota” jesień, zachęca do spacerów alejkami zabytkowego rzymskiego cmentarza Campo Verano, przy których znajdują się groby wielu Polaków. Niedawno przypomniałam na łamach „Naszego Świata” sylwetkę spoczywającego na Campo Verano artysty – Stefana Bakałowicza, dzisiaj pragnę zwrócić uwagę Czytelników na postać Henryka Cieszkowskiego – malarza-pejzażysty, którego ulubionym tematem była „rzymska Kampania”. Przypadająca w tym roku 125. rocznica śmierci artysty jest dodatkową zachętą to nawiedzenia jego grobu oraz wybrania się na spacer po Rzymie, w poszukiwaniu uwiecznionych przez niego widoków.
LOKALIZACJA I STAN GROBU
Henryk Cieszkowski spoczywa w grobie z innym polskim artystą – Aleksandrem Stankiewiczem (†1892). W „Bluszczu” z maja 1896 roku czytamy, iż jego „ciało złożono w grobie cudzym jedynie na czas jakiś”, do czasu zebrania funduszu na zakupienie osobnego miejsca. Tymczasowość, jak to niestety często bywa, okazała się trwała… do dziś obaj malarze spoczywają razem. Ich grób znajduje się w kwaterze nr 12, w części cmentarza zwanej „PINCETTO NUOVO” (na mapce nr VI). Nie jest trudno do niego trafić. Idąc od wejścia głównego przy Piazzale del Verano, należy dojść do figury Chrystusa Zmartwychwstałego, znajdującej się w centralnej części „QUADRIPORTICO”. Następnie, podobnie jak do grobu S. Bakałowicza, skręcić w lewo i wejść po schodach widocznych na zdjęciu poniżej.
Od schodów, alejkami „PINCETTO VECCHIO”, iść w kierunku kwatery 22, za którą zaczyna się już „PINCETTO NUOVO”. Wejść na drogę między kwaterami 17 i 19 – doprowadzi nas ona do kw. 12, w której pochowany jest H. Cieszkowski. Grób położony jest przy samej drodze (na wprost kwatery 24). Idąc dalej prosto, po 5 minutach, dojdziemy do grobu artystów polskich, w którym, oprócz Aleksandra Gierymskiego spoczywają: Antoni Madeyski, Wiktor Brodzki i Jadwiga Bohdanowicz (kw. 15 „ALTOPIANO PINCETTO”).
Na zdjęciach poniżej prezentuję stan grobu A. Stankiewicza i H. Cieszkowskiego w roku 2013, przed wykonaniem prac konserwatorskich.
W roku 2014, odnowione zostały na cmentarzu Campo Verano trzy polskie groby – wśród nich grób A. Stankiewicza i H. Cieszkowskiego. Pisałam o tym na łamach „Naszego Świata” w artykule pt. „Kolejne polskie groby na cmentarzu Campo Verano odnowione!” (artykuł dostępny na stronie www.naszswiat.net).
Po przeprowadzonym remoncie płyta nagrobna prezentowała się imponująco, śnieżnobiałością wyróżniała się spośród okolicznych grobów. Niestety, wystarczyło kilka lat, aby trawertyn, z którego została wykonana znowu pociemniał a napis zrobił się prawie nieczytelny. Poniżej zamieszczam zdjęcia grobu wykonane tuż po remoncie w roku 2014 i pod koniec października br. Niewidoczny już prawie napis na płycie brzmi: ENRICO/CIESZKOWSKI/DA/VARSAVIA/ART PITTORE/†/25 NOVEM 1895 (z lewej strony krzyża) oraz ALESSANDRO/STANKIEWICZ/DA/ VARSAVIA/ART PITTORE/†/12 GIUGNO 1892 (z prawej strony). Czytaj dalej w PDF>>> A.ROLA_BRUNI_VERANO_Cieszkowski
Podobne artykuły, które mogą Cię zainteresować (PDF do pobrania):
A.ROLA_BRUNI_VERANO_Bakalowicz
BIGOS_KOBENDZOWSKA_ROLA_BRUNI_Jesienne_porzadki_VERANO
